Eén van de lastigste problemen bij het ontwerpen van je tuin is er voor te zorgen dat er altijd iets te beleven is. Het is moeilijk hélemaal op te lossen, maar het is absoluut niet nodig dat je tuin in de herfst even spannend is als een TV op stand-by. Om je op weg te helpen treden we in de voetsporen van Antonio Vivaldi en richten we ons op de Vier Jaargetijden.Hoewel de zomer pas goed en wel begonnen is, starten we onze Vier Jaargetijden met de herfst. Tuinieren is vooruitzien!
Regen, najaarsstormen en vallende blaadjes maken herfst niet tot het populairste seizoen. Maar herfst is ook prachtig met de “indian summer” met mooie herfstkleuren, rijpend fruit en de zon die het nog een keer probeert. Vijf tips om ook in de herfst van je tuin te genieten.
Japanse esdoorns zijn Fraaie struiken voor de tuinierende luiwammes. Vrij veel soorten groeien zo langzaam dat je amper hoeft te snoeien. je moet hooguit een beetje bijpunten of een tak die echt in de weg zit verwijderen. Deze langzame groei heeft wel een keerzijde. Hij staat al lang bij de kweker voordat jij hem koopt. En ook voor kwekers geldt: tijd is geld. Overigens zijn er ook prima varianten te vinden die wat sneller groeien en (dus) ook betaalbaarder zijn. Die worden vaak wel groter. De charme van Japanse Esdoorns zit in de de spectaculaire herfstkleuren: fel rood, helder geel en schakeringen daar tussen zorgen voor ‘vuur’ in je tuin.
Appels. Het is heel bevredigend om in de herfst appels uit eigen tuin te plukken. De laatste jaren komen er steeds meer kleine appelbomen in omloop. Die kan je dus ook prima in een stadstuintje, of zelfs op het dakterras kwijt. De mini tree is kleiner dan sommige kamerplanten en schijnt het ook in een royale pot prima te doen. Zelf heb ik de Redlane. Dit boompje geeft appeltjes die door en door diep-roze zijn, tot niet geringe verbazing en enthousiasme van mijn dochter. Je kan de appeltjes prima verwerken tot roze appelmoes. Al weer tot blijdschap van het kroost. Van de mini tree zijn ook kersen en peren leverbaar, zij het niet het hele jaar door.
Bessenstruiken. De meeste bessen worden rijp in de herfst. Door een paar verschillende soorten te planten, bijvoorbeeld herfstframbozen, bramen en blauwe bessen, maak je van je tuin een pluktuin. Lekker in het herfstzonnetje een rondje lopen om te kijken wat rijp is. En na afloop de oogst verorberen. Mmmm! Je kan ook de vogels het plukwerk laten doen, en zelf rustig van een afstandje genieten van de consternatie in je tuin. Vogels doe je ook een plezier met bessen van de appelbes (eetbaar, maar niet zo lekker voor mensen), vuurdoorn (rode bessen, vooral voor merels, gele bessen worden minder gegeten) of hulst.
Herfstasters. Deze groep vrolijke bloeiers biedt een mooie verlenging van het bloeiseizoen. Half tot eind september beginnen de asters op stoom te komen en bloeit tot eind oktober. Als de winter wat later invalt kan hij het tot in november volhouden. De kleuren lopen van licht roze via rood en paars tot blauw. Ook in hoogte zijn er genoeg opties: van ongeveer 30 centimeter tot anderhalve meter. Een nadeel is dat veel herfstasters gevoelig zijn voor meeldauw. Deze schimmelinfectie kan je een beetje voorkomen met schimmel-werende middeltjes en door de asters zó te planten dat ze niet lang nat blijven: in de zon met een beetje wind. Tegenover dit nadeel staat dat bijen en vlinders dol zijn op deze late nectar-bron.
Doorbloeiers en toegift. Heel veel eenjarige zomerbloeiers, bijvoorbeeld lavatera’s en leeuwenbekjes, bloeien tot diep in de herfst. Soms zelfs tot de vorst invalt. Daarmee kan je de tuin dus heel lang in zomerse sferen houden. Veel andere planten, zoals diverse ooievaarsbekken (geranium) en daglelies kunnen na hun reguliere bloei in de zomer een toegift geven in de herfst. De truc is om ze op het goede moment, na de bloei, flink te pesten. Soms is het voldoende om alleen de bloemtakken weg te knippen. De plant “denkt” dan dat hij de zaden kwijt raakt. Andere planten gaan pas weer bloeien als je ze heel stevig terug snoeit. Het voert hier te ver om per soort te beschrijven wat de mogelijkheden zijn.
Mogelijkheden genoeg dus om je tuin tot ver in het najaar de moeite waard te maken. Wel is het zaak om op tijd in actie te komen want voor je het weet is het herfst
Bronnen foto’s: Japanse esdoorn: FaceMePLS via Flickr | Appels: J.vdStok via Flickr | Herfstasters: Adstream via Flickr
