Bijen in de tuin: welke planten zijn bij-vriendelijk?

Voor mij horen zoemende insecten heel sterk bij het voorjaarsgevoel, net zoals zingende vogels. Wat kan je doen om dit jaar veel bijen in de tuin te lokken?

Veruit het makkelijkste is om van je tuin een fly-in restaurant te maken. Hier onze tips voor een bij-vriendelijke tuinen voor de komende seizoenen.

Voorjaar

Net uit hun winterrust hebben de bijen wel trek in wat lekkers. Dat kan jij bieden met allerlei bolgewassen. Maak bijvoorbeeld een lasagne van opvolgend bloeiende soorten. Je start met sneeuwklokjes en krokussen, die het stokje bijvoorbeeld doorgeven aan narcissen en botanische tulpen.

Kies het liefst voor zo natuurlijk mogelijke soorten (“botanisch” is het sleutelwoord), die geven het meeste stuifmeel.

Ook een mooie start is de gele kornoelje, die met gele bloemetjes op het kale hout bloeit. Het kan even duren voordat deze struik goed gaat groeien. Je kan hem prima snoeien, ook als haag.

Heb je wat meer ruimte, overweeg dan een wilg. De katjes geven heel veel stuifmeel. Wilgen groeien snel, waardoor je tuin er snel volwassen uit ziet. Wordt het wat veel? Zet er gerust de zaag in en ga voor de polder-look met een knotwilg. Fruitbomen zijn ook een goede optie. Mogelijkheden genoeg: van een karaktervolle hoogstam uit de boedel van een oude kwekerij (check marktplaats) tot een minitree die echt overal past.

Zomer

De keuze is reuze, bijna onbeperkt. De bijen moeten het natuurlijk vooral van de zomer hebben om hun voorraadkasten vol te krijgen. Onze favorieten zijn:

Campanula: deze bijenvriend bloeit veel en lang. Een makkelijke vaste plant voor in plantenbakken, hanging baskets en natuurlijk de volle grond.

Buddleja: de bekende vlinderstruik biedt ook veel lekkers voor bijen in de tuin. Als je consequent de uitgebloeide bloemen weg knipt, kan hij tot ver in het najaar bloeien.

Cosmos: deze makkelijke eenjarige kan je zelf uit zaad opkweken. Ook hier: knip de uitgebloeide bloemen weg voor extra bloei. Laat vanaf augustus een paar bloemen zitten, dan heb je volgend jaar weer zaad voor een nieuwe generatie.

Keukenkruiden: fijn voor in je eten natuurlijk, maar vaak ook een prima maaltje voor de zoemende gasten. Tijm, dille en rozemarijn zijn een paar makkelijk te kweken kruiden die niet misstaan in de siertuin. Zie ook deze tips van Mathieu voor een bij-vriendelijke geveltuin.

Escallonia: deze struik wil volle zon en is prima tot een haag te knippen. De vele bloemen zie je bijna niet, het is een soort roze waas. Dat neemt niet weg dat insecten hem moeiteloos vinden.

Linde: een mooie boom die ontzettend rijk kan bloeien. Je moet wel de ruimte hebben, want hij wordt echt groot. Zet hem ook niet naast je terras: de boom geeft ontzettend kleverige nectar.

Phacelia: deze eenjarige groenbemester heet in goed Nederlands “bijenvoer”. Een prima optie voor een stukje loze grond. Echt mooi vind ik hem zelf niet, maar dat is een kwestie van smaak. Hij doet het goed als bodembedekking met middellang loof en veel organische stof dat wordt omgezet in voedingrijke humus

Nazomer en najaar

Zonder veel moeite kan je tot de eerste nachtvorst je insectenbuffet open te houden. Denk bijvoorbeeld aan de volgende opties:

Klimop: geschikt voor bijna elke plek. Hou je niet van de klimmende (en soms woekerende) variant? Overweeg dan een struikklimop. Klimop ondergaat een merkwaardige transformatie als hij niet verder kan klimmen. Het wordt dan een bossige struik met veel rondere bladeren en verliest zijn hechtwortels. Let op: hij kan uitzaaien tot een klimmende variant; genetisch zijn beide vormen gelijk.

Asters: mooie vaste planten met bloemen zoals een kind ze tekent. Vooral verkrijgbaar in rood en blauw, maar wie zoekt kan meer kleuren vinden. Let goed op de hoogte: er zijn asters van 30 centimeter, maar ook van twee meter.

Sedum: eigenlijk een familie planten, maar allemaal erg bij-vriendelijk. Ook geschikt voor een groen dak. Zoals voor zoveel planten geldt: meer zon betekent meer bloemen.

Natuurlijk zijn er nog ontelbare andere mogelijkheden. De belangrijkste criteria waar je op moet letten zijn dat je plant, boom of struik veel en liefst ook lang bloeit. Daarnaast zijn minder doorgekweekte varianten vaak – maar niet altijd – rijker aan stijfmeel en nectar. Natuurlijk let je ook op dat je plant niet bomvol neonicotinoïden zit. Lees hier nog even hoe en waarom.