Tuinieren is natuurlijk leuk. Maar Nederland zou Nederland niet zijn als er geen juridische kaders voor tuinieren bestonden. Hoe dicht mag een boom bij de erfgrens staan? Wat kan ik doen tegen overhangende takken van de boom van de buren? Waar moet je op letten? Deze keer deel 2 in een korte juridische serie: bomen. Bomen hebben de neiging groter te zijn dan de tuin, en zijn mede daardoor nog wel eens aanleiding voor een juridisch conflict.
Schade: Doordat bomen nogal groot en zwaar worden (het gewicht loopt makkelijk in de tonnen) kunnen ze ook relatief makkelijk schade veroorzaken. En met een beetje pech loopt die schade ook in de tonnen. Wie gaat dat betalen? Dat is niet zo makkelijk te beantwoorden. Om aansprakelijk gesteld te kunnen worden, moet er sprake zijn van een “onrechtmatige daad”. Dat is een nogal breed begrip. Het gaat om dingen die je had kunnen doen, of juist laten, om te voorkomen dat de schade ontstond. Bijvoorbeeld niet de zaag in een tak zetten terwijl buurman’s Aston Martin er onder stond. Maar ook het wél (laten) doen van noodzakelijk onderhoud aan je boom. Als eigenaar heb je een zorgplicht. Eigenlijk hoor je zelfs jaarlijks je bomen te laten onderzoeken op potentiële gevaren. Doe je dat niet, en dat doet natuurlijk (bijna) geen hond, dan kan je het moeilijk krijgen om je verzekeraar te laten betalen als jouw boom op de schuur van de buren valt.
Kappen: jouw boom is wel jouw eigendom, maar toch mag je het niet zonder meer naar eigen inzicht kappen. De gemeente heeft zich opgeworpen als beschermer van bomen. Of ziet in de noodzakelijke leges een mooie aanvulling op de begroting. Net hoe je er naar kijkt. Omdat het gemeentelijk beleid is wat dus overal verschilt, is er geen algemene uitspraak te doen wat wel en niet mag. Een béétje gemeente zet het netjes op de website. De laatste jaren is er een trend om de regels te versoepelen, bijvoorbeeld dat je alleen voor monumentale bomen en/of bijzondere soorten een “omgevingsvergunning” nodig hebt.
Overhangende takken: als jouw buren een boom hebben die deels over jouw grond hangt dan hoef je dat niet zonder meer te tolereren. Als je vindt dat die tak in de weg hangt, mag je de buren vragen hem af te zagen. En als ze dat weigeren, mag je zelf in actie komen. Je mag de tak zelfs afzagen en vervolgens in de tuin van de buren kieperen. Maar ook daar zijn weer grenzen aan: als het een monumentale boom is, mag het niet. En als jouw actie in redelijkheid leidt tot ernstige schade of dood van de boom, mag het ook niet. Aan de andere kant: als aan die overhangende tak vruchten hangen, dan sta je in je recht als je ze plukt.
Grensgeval: een boom mag je niet binnen twee meter van de erfgrens plaatsen. Tenzij hij niet zichtbaar is voor de buren, of als ze toestemming geven. Dat ze niet meteen bezwaar maken, is niet hetzelfde als toestemming geven. Er is een verjaringstermijn van maar liefst 20 jaar. Mocht je buurman overigens toevallig “Gemeente” heten, dan gelden andere regels. Sommige varkens zijn nou eenmaal gelijker dan anderen.
Kortom: let een beetje op je bomen en hou je buren te vriend. Veel meer informatie is te vinden via de geweldige site Bomenrecht. Lees vooral ook het oordeel van de rijdende rechter in een zaak waarin een man de eigenaar van een boom aanklaagde omdat hij er tegenaan gereden was. Verhelderend en vooral vermakelijk.
Lees hier ook nog even deel 1 van deze serie, over schatgraven.
Nu we toch in de juridische sfeer zitten dekken we onszelf maar wel even in: aan dit blog kunnen geen rechten worden ontleend. De redactie van www.tuinenbalkon.nl is niet verantwoordelijk voor de toepassing van deze teksten.
foto’s: appelboom: glasseyes , boom op auto: Floccinaucinihilipilification. Beiden via CC2.