Terug naar de basis: Aarde. Voor op terras en balkon heet dit potgrond. Ik kwam erachter dat de meeste reguliere soorten allemaal bestaan uit veengrond, met al haar milieukundige nadelen. Dat moet anders kunnen dacht ik en dat klopt! Ik ging op zoek naar milieuvriendelijke potgrond en vond een paar goede alternatieven.
Potgrond van veengrond
De meeste potgronden die te koop zijn hebben als grondstof veengrond. Hiervoor worden veengronden in Nederland, Duitsland maar ook uit de Baltische Staten uitgegraven. Zodra het veen wordt drooggelegd voor afgraving, komt er CO2 vrij, die eeuwenlang vastgelegd is geweest in het veen; dat draagt bij aan het versterkte broeikaseffect. Ten tweede
kan afgraving van veengebieden het ecosysteem – met vaak bijzondere dieren en planten – verstoren. Ten derde heeft het geen natuurlijke voedingsstoffen, die moeten dus altijd kunstmatig (meestal in de vorm van kunstmest) toegevoegd worden.
Keurmerken
Volgens Milieucentraal is het keurmerk Ecolabel het best op het gebied van milieu en controle. Zover ik weet is de enige potgrond die dat momenteel heeft is Coco-Potgrond (hierover straks meer). Het keurmerk RHP (zie eerste foto) staat als tweede op de lijst. In deze producten mogen geen ziekteverwekkers en bestrijdingsmiddelen zitten. Producenten van RHP potgronden werken met respect voor het milieu. Na gebruik van een productieveld wordt er weer natuurgebied van gemaakt. De grondwaterstand wordt verhoogd, zodat de oersituatie zich weer kan herstellen. Op die manier ontstaat er in de toekomst opnieuw veengrond en komen er bovendien nieuwe natuurgebieden bij.
Potgrond van kokosgruis
Kokosgruis is een afvalproduct van kokosnootproducten, waarbij alleen de melk, het vlees en de harde bast gebruikt wordt. Na o.a. een “ontzoutingsbehandeling” bleek dit gruis betere eigenschappen te hebben dan de reguliere potgrond. In de professionele tuinbouw wordt coco-peat al jaren voor vele soorten producten gebruikt. Één van
de kenmerken is dat de grond samengeperst in briketten verkocht wordt. Heel licht en compact dus. Een beetje water erbij in een emmer en je hebt een emmer vol met potgrond!
Er zijn meerdere merken die deze kokosgrond verkopen, zelf kocht ik laatst bij de Action een flink pak kokosgrond voor ik geloof €2,- voor 10 liter! Door het compacte en lage gewicht is het ook ideaal om via internet te bestellen. Standaard zit er in een pak van 10 liter voor één maand voeding in de grond, daarna kan je bijmesten. De kokosgrond is op die manier lang te (her)gebruiken.
Potgrond van bladcompost
Compost, is grond gemaakt van groente-fruit-en tuinafval (GFT). Het bevat veel voedingsstoffen. Zoveel dat het niet verstandig is om als potgrond te gebruiken. Wel kan je het mengen met gewone aarde en dan kan je het wel in potten en bakken gebruiken. Maar omdat de samenstelling van compost heel verschillend kan zijn is het moeilijk te zeggen wat de juiste mengverhouding is. Een ander verhaal is bladcompost of -bladaarde. Biologische Kwekerij de Hessenhof uit Ede (beroemd bij vele tuinliefhebbers), werkt al jaren met een zelfgemaakte bladaarde van twee tot drie jaar oud verteerd blad. Heel goed als potgrond en € 5,50 voor 40 liter. Het bevat veel goede voedingsstoffen. Wel adviseren ze dat je potten na verloop van tijd moet bijmesten.
Dit filmpje van Groei & Bloei toont hoe je ook zelf eenvoudig bladaarde kan maken. Er wordt ook wel geadviseerd per zak een handje kalk er doorheen te strooien.
Potgrond van de Makkelijke Moestuin
De Makkelijke Moestuin geeft leuke adviezen om groente te kweken in een vierkantemeter bak, die je zelfs op je balkon kan gebruiken. Jelle heeft, geïnspireerd door kwekers, zelf een aarde-mix bedacht die jaren meegaat in potten en bakken. Het bestaat uit compost, turfmolm (toch weer die veengrond!) en vermiculiet. Op de website kan je de verkooppunten vinden. Een zak van 45 liter kost € 10,-. Uiteraard kan je ook zelf de mix maken.
Potgrond hergebruiken
Tot slot heb ik proberen te achterhalen in hoeverre je gebruikte potgrond van vorig jaar kan hergebruiken dit jaar. Ik heb meerdere kwekers gesproken en ze adviseren mij over het algemeen wel nieuwe potgrond te nemen, omdat de grond van vorig jaar wellicht uitgeput is. Toen ik vroeg of je dat probleem dan niet kan oplossen met een handje kalk (tegen verzuring) en mest (tegen verarming), reageerden sommigen dat dit misschien wel voor een jaar lukt. Het is ook heel afhankelijk van de potgrootte, wat er vorig jaar in stond en wat je er nu in wilt zetten.
Bronnen foto’s:
rhp.nl
Cocopotgrond.nl
Hessenhof.nl
Makkelijkemoestuin.nl
Mag ik een tip geven? Kijk eens op http://www.bio-kultura.nl, dat is volgens mij het meest biologische wat je op dit moment kunt krijgen…
Goede tip! Ik zie dat er ook geen veengrond inzit.
Al jaren hergebruik ik de potgrond op de volgende manier: Tuin- of oude potgrond uit meerdere potten door elkaar mengen met wat kalk, evt wat houtas, compost en wat koemestkorrels. Als je het helemaal goed wilt doen kun je wat (bentoniet of vijver-) kleikorrels of poeder er bij de eerste keer mengen aan toe voegen. De klei hoeft zeker niet ieder jaar er bij gedaan te worden.
Ook voor groenten in potten een prima mengsel. De hoeveelheden stem ik wat af op de planten die er in komen, zoals tomaten wat humusrijker etc.
Kijk, een super tip van iemand die al jaren potgrond hergebruikt. Dit is precies waar ik naar op zoek ben! Dank je wel Marjolijn.
Lieve Carolien, Ik ben blij met je nuttige advies over potgrond.
Het is zo makkelijk om bij de supermarkt een pak potgrond te kopen,
maar nu koop ik voortaan veel bewuster potgrond.
Dank je wel. Er zou eigenlijk informatie op de zakken moeten komen over wat er inzit en waar het vandaan komt.
Goeie post! Behalve de milieutwijfelachtige turf – is supermarktpotgrond zo dood als een pier, geen bodemleven te bekennen, wat juist zo belangrijk is. En het zit vol zit met pesticiden! Giftig voor de bijen! Dus super blij met jullie info!
hallo
kunnen we deze zakken en materiale ook gemakkelijk in België vinden of is het alleen in nedereland verkrijgbaar??
groetjes paula
Biologische potgrond is een ruim begrip! Het verhaal van vervenen is natuurlijk waar, er worden grote veenderijen afgegraven maar dit zijn veelal veenderijen waar het ecosysteem al is verstoord. Verveners kunnen hier jarenlang vervenen, nieuwe gebieden worden nauwelijks meer afgegeven. Echter, de huidige veenderijen bieden genoeg veen voor vele jaren.
Kokos is een alternatief, echter men moet zich wel realiseren dat kokos vaak wordt gewassen en gebufferd waarbij het waswater veelal zouten bevatten die terug de natuur ingaat. Dit gebeurt veelal op kokosplantages. De kokosbomen kunnen namelijk op zoutige grond leven (daarom zie je die ook op stranden staan :) , deze zouten zijn OOK slecht voor de kokosboom en daarom slaat hij die op in de schil. Vandaar dat de kokos gewassen moet worden (uitspoelen van de slechte zouten) en daarna gebufferd dient te worden voor gebruik van het telen van gewassen. Daarbij wordt kokos altijd per zeevracht van (meestal India of Sri Lanka) naar Nederland vervoerd. Denk hierbij aan gebruik van de brandstof…
Wat ik wil zeggen is dat men zeker bewust om moet gaan met het milieu! Houdt hierbij wel meerdere aspecten in de gaten wat invloed heeft op onze duurzame wereld !
zie ook onze biologische potgrond: http://www.potgrondshop.nl/BIO
Een goede manier om de potgrond van vorig jaar weer goed te krijgen voor volgend jaar is via de composthoop. Eigenlijk is oude potgrond onmisbaar bij het maken van een goede, korrelige compost. Spaar wat op en maak mooie lagen of meng door de keukenresten. Volgend jaar heb je dan prima nieuwe potaarde.
De Keuringsdienst van Waarde had 16 januari 2014 een uitzending over potgrond. Geeft veel info over afgraven van veengrond, minder over alternatieven.
http://keuringsdienstvanwaarde.kro.nl/seizoenen/2014/afleveringen/16-01-2014/zelf_potgrond_maken
Ook hebben zij een recept om zelf potgrond te maken: vier delen tuingrond (bij voorkeur zand-leem), vier delen compost en twee delen grof zand of rijnzand.
Er dient wel een nuance aangebracht worden nav de uitzending! Het bedrijf wat geïnterviewd wordt is een bedrijf die aan consumenten levert en niet aan de professionele tuinbouw! men spreekt van 20 mengsels, terwijl een leverancier die aan de professionele tuinbouw toch al gauw 2000 mengsels hebben! Daarbij wordt de term AARDE in de verkeerde context geplaatst. De grotere potgrondbedrijven zijn al lang bezig om veen te vervangen door alternatieven zoals houtvezel, boomschors, rijstekaf, kokosgruis en kokosvezel – echter op dit moment heeft veen eigenschappen die nog niet 100% vervangen kunnen worden door alternatieven.
Een aspect wat ook niet belicht is in het programma is de Duitse tuinturf. Dit is op dit moment eveneens een zeer belangrijk component in de universele potgrond. De meeste universele mengsels voor consumenten bevat meer dan 50% duitse tuinturf, aangevuld met compost en/of baltisch witveen. De reden hiervan is dat de duitse tuinturf goedkoper is dan het Baltische veen. Dit heeft te maken met o.a. logistiek.
Universele potgrond is uiteraard te gebruiken voor alle planten, echter bepaalde zuurminnende gewassen en/of gewassen die eisen stellen aan een andere water/luchthuishouding zullen op termijn problemen ondervinden in dit mengsel. Met de specifieke mengsels wordt dus een oplossing op maat aangeboden, dit heeft dan ook te maken met de pH en EC waarde van het potgrond.
Al met al geeft het wel een goed beeld van de potgrondindustrie maar met een focus die gericht is op de consumentenmarkt.
U levert per pallet, daar heb je met je balkontuintje en een bovenwoning dus niets aan.
Het is wel een probleem als je niet alles in cocosgrond zetten wil. Zeg de helft cocos en de helft wat vasters, waarvoor je nu dus veengrond gebruikt. Wat heb je dan voor alternatieven?
Een volle pallet is inderdaad niet geschikt voor een klein balkon, maar in de tuincentra is veel keus voor goede alternatieven. Het veen wordt toegeveoged om water vast te houden en bevat daarnaast ook humuszuren die niet in andere grondstoffen zitten. Kokos houdt ook prima water vast (kokosgruis dan) en dus dient er een grondstof toegevoegd te worden die luchtigheid in het mengsel brengt. Hierbij kan je denken aan bark (schors) of cacaudoppen. Denk erom dat de bark wel “behandeld” dient te zijn omdat je anders stikstof problemen krijgt. Daarom adviseer ik ook meestal om niet teveel te gaan mengen omdat je niet goed kan inschatten wat de consequenties hiervan kunnen zijn.
Ik vind het nog steeds een probleem om goede biologische potgrond te vinden. Het helpt natuurlijk ook niet, dat ik het per fiets moet halen. Maar wat wordt er slecht verteld wat de samenstelling van de grond is.
Mengen en hergebruiken van oude grond vind ik geen succes. Sinds de bladaarde-era voorbij is en we dus veenpotgrond hebben, zitten er te veel glasaaltjes in. In oude grond nog meer dan in nieuwe. Vorig jaar heb ik bij twee tuincentra biologische aarde gehaald. Beide bleken tuinaarde en dat voldoet niet voor potten. Biologische compost vind je alleen als je lustig per pallet besteld of met je auto & aanhanger ergens naartoe rijdt en zelf gaat staan scheppen (recht in de bak of in zakken). Ok, tussenvorm bieden de dealers van MM-mix en MM-compost. Maar die zijn voor mij niet befietsbaar.
Tot een paar jaar geleden was er bij Groenrijk nog keuze tussen GFT-compost en boomschorscompost. GFT-compost is verre van schoon en lijkt grotendeels uit veengrond te bestaan.
Waar wordt de potgrond van DCM van gemaakt? Is dat cocosgruis?
AH heeft nu biologische moestuintjespotgrond. Dat is op basis van veenpotgrond en lijkt een betere mix dan hun gewone biologische grond die vooral uit hout lijkt te bestaan. Tenzij ze het voorverteerde hout als compost opvoeren, dan zou het hetzelfde armoedige produkt kunnen zijn.