Over de bloemetjes en de bijtjes: planten voor bijen

Bijen hebben het zwaar, Tuin en Balkon schrijft er regelmatig over. Geleerden, milieubeweging en fabrikanten vechten elkaar de tent uit over de vraag of dit veroorzaakt wordt door insecticiden, de zogenaamde neonicotinoiden. Zelf lijkt het mij plausibel dat insecticiden niet zo gezond zijn voor insecten. Op twitter berichtten we al dat een aantal tuincentra de omstreden middeltjes uit de handel neemt. Dat maakt Nederland vast al iets bijvriendelijker. Daarnaast geven wij je in dit artikel tips voor welke planten je het beste kunt kiezen om bijen aan te trekken in je tuin of op je balkon of dakterras. Update: lees nu ook dit artikel met tips per seizoen om bijen aan te trekken!

Steuntje in de rug

We zien initiatieven om bijen een handje te helpen, zoals een heus bijenpaleis in Amsterdam. Wat kun je zelf nog meer doen om bijen een handje te helpen? Lees nog even terug wat Tuin en Balkon in het Jaar van de Bij schreef.

De beste planten voor bijen

Het makkelijkst is natuurlijk om zelf je tuin of balkon te verrijken met planten die veel voedsel voor bijen opleveren. In het algemeen geldt dat gevulde bloemen minder toegankelijk zijn voor bijen. Schermbloemen trekken meestal juist wel veel insecten. Veel doorgekweekte vormen leveren minder of geen nectar dan botanische vormen.

Een kleine greep uit onze favoriete bijenplanten:

 Crocus: voor een goeie start van het seizoen zorgen krokusjes. Vrolijk voor de mens, voedsel voor de eerste bijen die hun neus laten zien. De lente is pas echt begonnen als je ziet dat een bij of hommel de hele bloem laat schudden. Om er vervolgens van top tot teen onder het stuifmeel weer uit te komen.

Campanula: bijna alle varianten van deze makkelijke vaste plant zijn onweerstaanbare planten voor bijen en hommels. De campanula portenschlagiana is een sterke en rijkbloeiende bodembedekker. Niet alleen vriendelijk voor bijen, maar ook voor de tuinier. Hij doet het zonder veel verzorging prima in de volle grond, in potten en bakken, in hangmandjes en op muurtjes. Bijna alle campanula’s die je in de winkel vindt zijn (licht) blauw. Er zijn wel (wat) andere kleuren, maar dan moet je waarschijnlijk het internet afstruinen.

Campanula: ideale plant voor bijen en ook een makkelijke plant

Kruiden: heel veel keukenkruiden doen het (ook) heel goed als bijenplant. Rozemarijn, salie, tijm en bieslook bijvoorbeeld. In de meeste gevallen gaat dat niet ten koste van de smaak. Een win win situatie dus. Wel hebben niet alle kruiden nog zin om te bloeien als je er erg fanatiek van plukt. Met name van salie en tijm kom ik regelmatig sierlijke vormen tegen. Die kan je op een zonnig plekje laten groeien en bloeien, zoals in een zonnige geveltuin.

Buddleja: de bekende vlinderstruik is een van de populairste struiken van Nederland. Terecht: er zijn veel kleuren leverbaar, en met een beetje zorg bloeit hij de hele zomer. Zoals de naam aangeeft is de vlinderstruik een echte vlindermagneet. Bijen doen daar niet moeilijk over en schuiven ook lekker aan. Op verschillende plaatsen verwilderen buddleja’s. Zelf zag ik er een bosje van in de oude muren van Gent. Deze neiging om voor zichzelf te beginnen is in de VS aanleiding om alleen de verkoop van steriele varianten toe te staan.

Phacelia: deze eenjarige groenbemester heet in goed Nederlands “bijenvoer” en bloeit met blauwe bloemen. Mijn ervaring is dat hier tientallen bijen op af komen. Je zaait hem op de plaats van bestemming. Helaas is het niet zo’n hele fraaie plant, hij groeit nogal warrig. Vooral geschikt voor een ongebruikt hoekje in je tuin, of een braakliggend stukje openbare ruimte. Het zaad heb ik nog nooit bij een tuincentrum gezien, internet biedt ook hier uitkomst.

Uiteraard is dit rijtje niet meer dan een greep uit de vele geschikte bijenplanten. Veel tuincentra maken het hun klanten makkelijk. Zij richten aparte tafels in met vlinder- en bijenlokkende planten. Wij zijn erg benieuwd naar jullie tips!

Update: lees nu ook dit artikel met tips per seizoen om bijen aan te trekken!