Potjesmakers als hulp bij zaaien, persen of rollen?

Al een tijdje wil ik uitproberen hoe het is om te werken met potjesmakers, als hulp bij het zaaien in huis. Zodoende hoef ik geen plastic kweekbakjes te kopen of te vervangen. Ik heb daarom een potjespers besteld, waarmee natgemaakte aarde in de vorm van een potje kan worden geperst. En daarnaast ook een potjesmaker waarmee je van stroken oud papier een potje kunt rollen en vouwen. Die kun je vervolgens vullen met aarde.

Ik heb de potjesmakers beiden geprobeerd om paprika voor te zaaien, een tweede tomatensoort, aardbeien en twee soorten sla. Hieronder lees je mijn eerste ervaringen. Lees hier ook de blog van Olaf over het zelf maken van papieren kweekbakjes zonder behulp van potjesmakers.

De gele, vierkante potjespers

De potjespers van geel plastic kostte mij € 4,90. Je kunt er een kluitje mee maken van 4 x 4 cm. Het enige wat je nodig hebt, is aarde, een bakje en wat water. Je zorgt ervoor dat de aarde druipnat is en perst dit in het persje. Een teveel aan water loopt eruit en de aarde kleeft aan elkaar. Met behulp van de zwarte knop druk je het kluitje uit de pers.

In het kluitje wordt meteen een klein gaatje geperst, waarin je vervolgens je zaadje kan laten vallen. Dat vind ik erg handig. Het vocht dat ik overhoud gooi ik over planten die extra voeding kunnen gebruiken. Het is geen werkwijze waarbij je je handen schoon houdt. Maar ja, wie bang is voor vieze handen, moet misschien niet gaan tuinieren.

Op zelf gemaakte stekertjes had ik de namen van de gezaaide groenten geschreven. Waar ik die moest laten, wist ik even niet. De aarde is stevig aangedrukt, en als je met kracht het stekertje daarin wilt steken, valt je kluitje weer uit elkaar. Ik heb elk stekertje daarom maar onder het corresponderende kluitje gelegd. Ze zijn beschreven met een permanent marker, dus dat ze nat worden mag geen probleem zijn. Maar ideaal vind ik dit niet. Als je wilt dat de namen van de groenten leesbaar blijven, kun je de kluitjes niet tegen elkaar aanzetten. Dan vallen ze sneller om als je het bakje waarin ze staan wilt verplaatsen. Wellicht zijn er andere stekertjes te vinden, die wel goed in het kluitje te steken zijn.

Voorkom uitdrogen van je zaaiblokjes met een bevloeiingsmat

Van andere gebruikers heb ik wel eens gehoord dat een kluitje aarde zonder potje erom sneller uitdroogt. Daarom heb ik ook een vierkante meter bevloeiingsmat gekocht. Deze kost bij de leverancier die ik benaderd heb € 2,90. De mat is op maat te knippen voor de bak waarin je de potjes zet. Of de tafel waarop je ze zet, want dat kan ook.

De mat moet zorgen voor een rustige vochttoevoer van onderaf. Zodoende krijgt de wortel van de stek straks voldoende vocht, wat vaak minder goed lukt bij het toedienen van water van bovenaf. Door water geven van bovenaf kan bovendien je zaadje van zijn plek drijven, als je de grond niet goed genoeg hebt aangedrukt.

Volgens informatie op de verpakking is het product rottingsvrij en kan één vierkante meter maximaal 4 liter water opnemen. Ook de bevloeiingsmat is voor mij een probeersel. Mocht ze niet bevallen, dan kan ze altijd nog dienen als alternatief kattenmandje, heb ik gemerkt. De kat van de buren is namelijk behaaglijk op het restant gaan zitten.

De ronde potjesmaker van hout

De potjesmaker van hout – bij dezelfde leverancier – is duurder, namelijk € 12,50. Maar later zag ik ook goedkopere. Of er een kwaliteitsverschil is, weet ik niet. Ik verwacht dat de houten potjesmaker langer mee gaat dan de plastic kluitjespers.

Ik heb getwijfeld of ik de houten potjesmaker zou bestellen. Niet alleen vanwege de prijs, maar ook omdat ik werk met krantenpapier. Nieuw papier gebruiken voor een potjesmaker levert immers geen besparing op. Op krantenpapier zit helaas drukinkt, en ik vraag mij af of dat in je groente terecht komt. En, zo ja, hoe gezond dat is.

Ook met deze potjesmaker houd je geen schone handen over, vanwege die drukinkt. Of je moet handschoentjes aantrekken, zoals in de gebruiksbeschrijving staat. De potjes zijn makkelijk te maken. Uit één pagina van de zondagskrant haal je vier potjes. Die vul je met aarde. Ze zijn tegen elkaar aan te zetten en blijven bij het verplaatsen van de bak waarin ze staan goed overeind.

Een ander voordeel vind ik dat ik mijn plantenstekertjes bij de zaadjes kan steken. Je kunt, zodra het stekje groot genoeg is, het potje met krant en al in de volle grond zetten. Waar het papier dan vergaat. De potjesmaker is overigens leuk om te zien. Als accessoire misstaat ze niet op de vensterbank. Of op een ander rustiek plaatsje in huis.

Een toiletrol als alternatief zaaipotje

Een derde alternatief, die in het geheel niets kost, is de oude vertrouwde toiletrol. Daarvan kun je eveneens de onderkant invouwen. Maar dat zal stugger gaan dan het invouwen van krantenpapier. Maar goed, het is gerecycled papier, dat je anders toch weggooit. En zonder drukinkt, voor zover ik weet. Het gebruik hiervan heb ik vandaag niet uitgeprobeerd, maar ga ik zeker nog doen. Er valt nog genoeg de zaaien en te oogsten dit jaar.

Conclusie: een dillemma!

Tja, al met al kan ik niet goed kiezen uit de twee potjesmakers. Ze hebben beiden zo hun voor- en nadelen.

Als het gaat om gebruiksgemak dan ga ik voor de houten potjesmaker. Als het gaat om het inktvrij werken, dan weer voor het plastic persje. Dilemma, dilemma.

Gele potjespers. o.a. hier te koop bij Zaadhandel van der Wal ; Houten potjesmaker, o.a. te koop bij Kitchengardenshop voor ca 6,50