Voor ons is het heel gewoon dat we in de stad ook een beetje groen om ons heen willen. Daarom tuinieren we, hebben we kamerplanten en volgen we tuinenbalkon.nl. Niks nieuws onder de zon, zou je zeggen. Toch is dat natuurlijk ooit wel anders geweest.
Toen de grote steden eind negentiende eeuw serieus begonnen op te komen, ging dat stormachtig. Het Gemeentemuseum Den Haag heeft over die periode een boeiende tentoonstelling georganiseerd: Rumoer in de stad – de schilders van Tachtig.
Wij bezochten deze tentoonstelling en mogen 10x gratis toegang voor 2 personen weggeven (t.w.v. €14,50 per ticket) en 5 boeken (t.w.v. €27,95 per stuk). Lees onderaan dit artikel hoe je daar kans op maakt.
Rumoer in de stad en het ontstaan van stadstuinieren
Een groep kunstenaars, vooral schilders maar ook schrijvers, ging aandacht besteden aan alles wat in de ‘nieuwerwetse’ stad gebeurde. Ze wilden af van de moraliteit die daarvoor in de kunst heerste. Hun doel was laten zien wat er op dat moment er was.
Dat geeft een mooi divers tijdsbeeld. Dankzij de opkomst van elektrisch licht werd het mogelijk om ’s avonds etalages te gaan kijken, of te dineren in een restaurant. Maar in de fabrieken werd ook onmenselijk hard gewerkt. Mocht je denken dat je last hebt van hoge werkdruk: probeer dan eens 36 uur achter elkaar was in kaarsenvormen te gieten of koffiebonen te sorteren. Ook die arbeidsters en hun ellende werden in beeld gebracht.
Het duurde niet lang voordat dit snoeiharde kapitalistische klimaat een tegenbeweging opriep. Vanuit Den Haag kwam regulering op arbeidstijden en woonomstandigheden. Vanuit gemeentes en ook particulieren ontstond een hang naar rust en groen in de stad. En daar ontstaat eigenlijk de eerste vorm van stadstuinieren!
Wedstrijden voor kamerplanten
De ‘Floraliën’ namen de taak op zich om de gezondheid te bevorderen door het bezit van kamerplanten te stimuleren. Deze weldoenersorganisaties deelden plantjes uit, waarmee de arbeiders prijzen konden winnen door die planten goed te verzorgen.
De gemeente pakte het grootschaliger aan en reserveerden stukken land. Daar mocht geen bebouwing plaatsvinden, maar werden parken zoals het Oosterpark in Amsterdam en de Scheveningse Bosjes (Den Haag) gerealiseerd. Zo ontstonden plaatsen waar mensen even konden bijkomen van het harde leven in de stad. Ook de nieuwe dierentuinen vervulden die functie. Bij individuen ontstond eveneens het idee om wat groen aan te brengen op de kleine stukjes grond rondom hun huisjes.
Actie en reactie, de geschiedenis herhaalt zich altijd
Het aardige van de tentoonstelling vind ik dat je een dynamiek ziet ontstaan tussen actie en reactie: ongebreidelde industrialisatie versus regulering, alles vol bouwen versus openbaar groen. Ook zie je links met de tegenwoordige tijd. Net als eind 19e eeuw is de leefbaarheid in de stad een actueel vraagstuk, met fijnstof, overmatig regenwater en luchtvervuiling. Als tegenreactie vervult de blauwe grootgrutter de rol van de floraliën, en subsidieert de gemeente geveltuintjes.
Gaat dat zien:
- Rumoer in de stad – de schilders van Tachtig in het Gemeentemuseum Den Haag
- Te zien van 14 april tot 5 november 2017
- geen toeslag voor de tentoonstelling (normale prijs per ticket: €14,50)
——
Raad de plant en win vrijkaarten voor de tentoonstelling en het boek
Op de tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag zien we twee schilderijen van Jacobus van Looy, die zijn tuintje in De Pijp vol zaaide met een mooie eetbare plant (zie foto helemaal bovenaan dit artikel). Weet jij welke plant dit is? Dan maak je kans om gratis deze prachtige tentoonstelling te zien. Meedoen kan als volgt:
- Ontvang je onze nieuwsbrief? Dan hoorde je als allereerste al van deze actie. Stuur de nieuwsbrief door naar de persoon met wie je naar de tentoonstelling wilt en vertel ons via een reply welke eetbare plant je ziet op het schilderij.
- Volg je ons op Facebook? Tag dan bij dit bericht de persoon met wie je naar de tentoonstelling wilt en vertel ons welke eetbare plant je ziet op het schilderij van Jacobus van Looy.
- Volg je ons op Instagram? Tag dan bij dit bericht de persoon met wie je naar de tentoonstelling wilt en vertel ons welke eetbare plant je ziet op het schilderij van Jacobus van Looy.
Meedoen kan uiterlijk tot en met 30 april 2017. Dan kiezen we de 10 winnaars, waarvan 5 mensen ook nog eens het boek krijgen. Originele inzendingen maken meer kans: welk schilderij met planten en bloemen maakte op jou de meeste indruk? UPDATE: deze actie is helaas voorbij, alle winnaars zijn gemaild en op de hoogte gesteld via Facebook en Instagram. volg onze nieuwsbrief om als eerste te horen over nieuwe giveaways en handige tuintips! 
