Als voetbal oorlog is, dan is slakken bestrijden voetbal

Veel tuiniers zijn dol op dieren in de tuin. Maar dan wel selectief, mooie vogeltjes, schattige egeltjes en vrolijke vlindertjes. Weinig gasten zijn in de tuin zo ongenood als slakken. Zowel huisjesslakken als naaktslakken hebben menig tuinier tot waanzin gedreven. Tijd dus voor een overzicht van succesvolle methodes om deze slijmerige kruipers aan te pakken.

Know your enemy

“De” slak bestaat eigenlijk niet, net als de vlinder, de duif of (volgens sommigen) de Nederlander. Het gaat altijd om de wijngaardslak, de grote wegslak of de gewone tuinslak. Kniesoor die daar op let, wij hebben het gewoon over de naaktslak en de huisjesslak. Veel slakken doen weinig kwaad in de tuin. Ze eten dode blaadjes en zetten die daardoor om in mest voor de planten. De gewone tuinslak eet naast dood blad graag levende brandnetels. Niks mis mee. Een aantal slakken heeft echter een grote voorkeur voor gekoesterde planten zoals hosta’s, gerbera’s en sla. Daar begint het probleem. Over het algemeen zijn naaktslakken de grootste plaag, in mijn tuin vooral de wegslak.

De naaktslak in volle glorie (bron foto: biologiepagina.nl)

De zwarte wegslak (bron foto: Wikimedia Commons)

Let op: de wijngaardslak staat op de lijst van beschermde dieren onder de flora- en fauna wet. Het verzamelen van deze dieren (dood en levend, ook de huisjes) voor ieder doel is daardoor verboden. Je mag ze ook niet met kruidenboter in de oven bakken. En vervolgens als God in Frankrijk met een wit wijntje in je tuin opeten. Dat raden wij dus niet aan.

De wijngaardslak (bron foto: Wikimedia commons)

Op slakkenjacht

Laagdrempelig is natuurlijk om de slakken te vangen. Gewoon door de tuin lopen en pak elke slak die je ziet. Uiteraard wel een tangetje of zo gebruiken. Het slijm dat naaktslakken ter verdediging afscheiden, is bijna niet van je handen te krijgen. Zoek vooral op vochtige plekjes, onder blad tussen het gras. Veel slakken worden ’s avonds, zeker als het vochtig is, actief.

Mijn ervaring is dat kleuters de slakkenjacht leuk en spannend vinden. Althans, dat blijkt uit een willekeurige steekproef van één kleuter. Toevallig die van mij.

Wat je met je vangst doet laat ik aan je eigen fantasie over. Vrij laten aan de andere kant van een drukke weg is wel een aardig idee. Behalve natuurlijk voor de hosta-liefhebber die daar toevallig woont.

Een belangrijk voordeel van de handmatige jacht is dat je heel gericht kan vangen. Je ziet “live” welke soorten jouw planten als voedsel gebruiken, en welke zich beperken tot dode blaadjes. Het is natuurlijk wel nogal arbeidsintensief en je vindt nooit alle slakken.

Vallen gebruiken

Een iets geavanceerdere vorm van de jacht is het gebruik van vallen. Je lokt slakken met iets dat ze nog aantrekkelijker vinden dan jouw geliefde plantjes. Een (lege) halve meloen bijvoorbeeld. De slakken gaan er massaal in zitten, waarna het prijsschieten is. Halve citrusvruchten, zoals uitgeperste sinaasappels, schijnen ook onweerstaanbaar te zijn.

Bier, vooral bruin bier, werkt ook prima als lokmiddel. Niks menselijks is de slak vreemd. De slakken kruipen er in, raken ladderzat en verdrinken in het bier. Er zijn speciale vallen in de handel, zoals deze van Dille & Kamille. Je kan ook gewoon een schoteltje gebruiken of zelf iets knutselen. Van belang is dat het randje laag genoeg is dat slakken er bij kunnen. Minstens zo belangrijk is dat je niet per ongeluk andere dieren verdrinkt. Die moeten er dus weer uit kunnen kruipen. Let ook op een afdakje, zodat je bier niet bij de eerste regenbui te veel verdunt.

Strooien

Er zijn allerlei soorten slakkenkorrels verkrijgbaar. Wees hier kieskeurig in: “echt” gif verdelgt niet alleen de slakken, maar ook dieren die de slakken (dood of levend) opeten. Bijvoorbeeld egels of vogels. In hogere doses kan het een kind tegen de vlakte krijgen, honden en katten zijn ook niet veilig. Beter niet doen dus… Er zijn ook minder schadelijke korrels in de handel. Deze zijn gebaseerd op ferrifosfaat, een natuurlijk mineraal. Escar-Go is een van de merknamen. Door dit spul stoppen slakken met eten, waardoor ze dus verhongeren. Niet diervriendelijk, wel effectief. Zoals we eerder schreven werkt cafeïne ook tegen naaktslakken. Koffieprut verzamelen dus.

Al deze middelen hebben wel de neiging om met de regen weg te spoelen. Als we weer een zomer zoals 2012 krijgen, blijf je dus bezig.

Obstakels aanleggen

Leven en laten leven is natuurlijk een mooi motto. Een logische strategie is dan om te zorgen dat de slakken jouw kwetsbare planten niet bereiken. Hiervoor worden diverse middeltjes aangeraden: gemalen schelpen, cacao doppen, scherp zand en ook koper. De eerste drie werken nogal simpel. De slak vindt deze ondergrond onprettig aanvoelen en deinzen er dus voor terug. Van cacaodoppen lees je ook verhalen dat ze juist een mooie schuilplaats vormen. Twijfelachtige tip dus.

Koper is een iets ander verhaal. Aanraking schijnt tot een electrisch schokje te leiden. De slak blaast ook dan de aftocht met de overdrachtelijke staart tussen de dito benen. Op grote schaal koper in je tuin toepassen lijkt ons overigens een nogal kostbare hobby.

Voorkomen is beter dan genezen

Als je geen zin hebt in de strijd, probeer dan gewoon de overlast te voorkomen. Zet geen planten in je tuin die door slakken worden opgevreten. En gebeurt dat wel een keer, onthoud dan welke dat was en zet hem op een zwarte lijst. Er blijft genoeg moois over, bijvoorbeeld akelei, vele geraniums, en daglelies. Ook voor de moestuin blijft er hoop. Slakken hebben een uitgesproken hekel aan bijvoorbeeld salie en knoflook. En wil je sla kweken, neem dan rucola.

Garanties krijg je niet bij deze strategie. Af en toe wordt een veilig geachte soort toch opgevreten. Pech, leer leven met je verlies.