Een vogelhuisje ophangen doe je niet elke dag. Je vraagt je daarom waarschijnlijk af wat de beste plek is, welke geschikt zijn voor mus, mees of spreeuw? En hoe en wanneer je een vogelhuisjes eigenlijk het beste kan ophangen?
Ook al doe je nog zo je best om vogels te trekken naar je balkon of tuin, er is geen garantie dat ze ook bij je blijven logeren in een vogelhuisje. En er is niks zo triest als een leeg nestkastje de hele lente.
Met de tips in dit artikel kan het echter niet meer misgaan. Voorkom beginnersfouten en zorg ervoor een vogelfamilie jouw vogelhuisje de lente betrekt.
In de stad zul je niet snel een torenvalk of steenuil tegenkomen. We richten ons daarom op de vijf vogels die veel geteld worden tijdens de Nationale Tuinvogelvogeltelling en de vogelhuisjes die zij nodig hebben.
Het begint met een geschikt vogelhuisje
Een hip design vogelhuisje in felle kleuren oogt leuk, maar je zult er waarschijnlijk geen broedend mezenpaar mee trekken. Felle kleuren vallen op bij katten en andere roofdieren en is dus af te raden. Neutrale kleuren zoals groen, grijs bruin of houtkleur zijn een betere keuze.
De houten plankjes waarvan het vogelhuisje is gemaakt moeten minimaal anderhalve centimeter dik zijn. Veel dikker of dunner geeft problemen, want dan wordt het binnen te koud of te warm.
Je moet een vogelhuisje makkelijk open kunnen maken om hem schoon te maken. Wij zien nog steeds vogelhuisjes en nestkastjes in de winkel waar dat niet het geval is, dus check dat voor je er een koopt.
Check als je dan toch bezig bent ook de grootte van de invliegopening van je nestkastje met de maten verderop in dit artikel. Het gat mag niet te groot of te klein zijn. Meestal is het iets van 3 à 5 centimeter en dat is OK.
Zoek een goede plek om je vogelhuisje op te hangen
Bescherm je vogeltjes tegen het weer. Zorg ervoor dat het vogelhuisje niet de hele dag in de volle zon hangt en dat het niet kan inregenen. De windrichting waar de invliegopening naartoe wijst is daarom heel belangrijk. Richt de opening niet naar het westen, maar richting het noordoosten of zuidoosten.
Verwijder belemmeringen in de directe aanvliegroute waar vogels last van kunnen hebben. Het is best lastig vliegen, navigeren en landen als er veel dikke takken en veel bladeren te dichtbij de invliegopening van een vogelkastje hangen.
En wellicht een open deur, maar ik zeg het toch maar: voorkom een drama en zoek een plek voor je vogelhuis zodat je eigen kat of die van de buren er niet bijkan. Ophangen van een nestkastje aan een boom is een optie, maar let erop dat ie dan niet naast een tak hangt waar een roofdier zoals een kat makkelijk kan op kan klimmen om bij het huisje te komen.
Aan de slag: schoonmaken en ophangen
Het ideale moment om het nestkastje op te hangen is in het najaar of anders eind februari. Dan kunnen de vogels er alvast aan wennen en de kast gebruiken als winterverblijf tot ze gaan broeden in het voorjaar. Heb je deze periode gemist dan kun je uiteraard ook in andere maanden gewoon een vogelhuisje ophangen. Het duurt dan misschien alleen want langer voordat je bewoners hebt.
Zorg ervoor dat het vogelhuisje goed leeg en schoon is. Had je hem vorig jaar al hangen, maak hem dan elk najaar helemaal leeg. Spoel hem ook goed om met heet of gekookt water als er dat seizoen in gebroed is.
Zorg voor een degelijke constructie met stevige ophanghaak. Je moet een vogelhuisje dus aan het einde van het seizoen makkelijk leeg en schoon kunnen maken. Hou dat in gedachten voordat je hem met 10 dikke schroeven aan een muur denkt te bevestigen.
De ideale vogelhuisjes voor de meest voorkomende tuinvogels
Elke vogel heeft andere wensen. Wil je specifiek een bepaald soort vogel trekken, zorg dan dat je zo goed mogelijk aan hun eisen voldoet.
Huismus
Hang de nestkastjes voor mussen bij voorkeur tegen een gebouw, en altijd hoger dan 2 meter boven de grond. Mussen broeden graag samen en een grote mussennestkast met meerdere compartimenten is daarom een goed idee. Zorg bij een grote kast voor 2 invlieggaten. De afmetingen van een standaard nestkast: 21 cm hoog achter, 19 cm hoog voor. Het heeft een schuin dak dus. Bodem: 11 bij 12 cm per compartiment. Invlieggat 3,5 cm
Koolmees
Ook koolmezen zitten liever niet de dicht bij de grond. Zorg dat de mezenkast op 2 à 3 meter hoog hangt. Hang je twee vogelhuisjes voor koolmezen op, hang ze dan minimaal 10 meter uit elkaar. De afmetingen van een standaard nestkast: 26cm hoog, een bodem van 12 bij 12 cm en een invlieggat van 3,2 cm
Pimpelmees
Net als koolmezen hang je een vogelhuisje voor de pimpelmees op 2 à 3 meter hoogte. Heb je meerdere vogelhuisjes hangen, let dan op dat dit huisje minimaal 3 meter afstand heeft tot een koolmeeskast
De afmetingen van een standaard pimpelmezenkast zijn: 26 cm hoog, een bodem van 12 bij 12 cm en een invlieggat van 2,8 cm
Spreeuw
Traditioneel broeden spreeuwen onder dakpannen, maar bij nieuwbouwhuizen lukt dat meestal niet. Spreeuwen hebben niks tegen houten huisjes, maar bekender is de spreeuwenpot. Er zijn mooie spreeuwenpotten van aardewerk die je tegen de gevel kunt hangen.
Hang een nestkast voor een spreeuw op 2 tot 5 meter hoog. Een standaard vogelhuisje is 30 cm hoog, heeft een bodem van 16 bij 16 centimeter en heeft een invlieggat van 4,5 cm.
Roodborst
Roodborstjes houden van veel privacy. Hang hun huisje daarom bij voorkeur op in dichte begroeiing van een heg of muurklimmer zoals klimop op ca 1,5 meter hoog of onder de dakrand.
Dit kleine vogeltje heeft ook voldoende aan een klein vogelhuisje: 15 cm hoog, een bodem van 10 bij 10 centimeter en een grote opening als invlieggat van minimaal 5 centimeter.
Mijn favoriete vogelhuisje is dit Zweedse vogelhuisje
Ik heb verschillende vogelhuisjes geprobeerd in mijn tuintje, meestal vrij simpele exemplaren met zo min mogelijk poespas. Dat is op zich ook aan te raden, te felle kleuren kunnen vogels afschrikken. Het mooiste en meest praktische huisje is echter het Zweedse vogelhuisje dat ik nu heb, de Multiholk. Mezen zijn er dol op. Het is een stijlvol vogelhuisje dat ook simpel als voederkast kan dienen. Lees hier mijn recensie en tips waar je hem goedkoop kan bestellen.
Bouw je eigen vogelhuisje
Zelf een nestkast bouwen kan ook heel makkelijk. Leuk om te maken of om weg te geven als cadeau. We vonden op deze website veel goede tips en nog meer afmetingen van vogelhuizen voor andere vogelsoorten en bouwtekeningen van nestkasten. Een andere site met veel tips is die van de Vogelbescherming. Bekijk bijvoorbeeld hier een volledige handleiding van de Vogelbescherming met meer afmetingen voor andere vogelsoorten.
Met deze tips voor het ophangen van vogelhuisjes kan het bijna niet meer mis, veel succes en plezier van alle mooie vogels in je tuin! Vergeet niet om in de winter ook zelf vetbollen te maken en de vogels goed bij te voeren bij kou en als het bijvoorbeeld sneeuwt. Dat kan ook met een vogelhuisje waar simpelweg een pot (zoutarme) pindakaas inpast. Daar zij ze dol op!
In dit artikel hebben we gebruik gemaakt van informatie van het boekje “genieten van vogels in de tuin” van de Vogelbescherming. Dat boekje is inmiddels niet meer te bestellen, wel in plaats daarvan is er de fantastische Online Vogelgids.
Foto’s credit: gemeente Achtkarspelen.
wat een handige tips allemaal !! nooit geweten dat er toch het een en ander bij komt kijken om iets geschikts op te hangen waar de vogels ook echt iets aan hebben. Vooral met die windrichting-tip !
dus dank voor deze post
Leuk om te horen! En ik kan je vertellen dat de tips echt werken, wij hebben nu al voor het 2e jaar een familie pimpelmezen in ons tuintje gehad: net twee weken geleden allemaal uitgevlogen! Het nest op tijd voor het voorjaar weer schoonmaken en ophangen is cruciaal als je een keer een nest hebt gehad, door beestjes en schimmels kunnen de babyvogels doodgaan en dan wordt het nest door de ouders verlaten..
Welke richting kan het kastje voor koolmezen het beste hangen?
ik bedoel noord of noord oost
zuid oost!
Dat hangt af van hoe beschut hij hangt, maar de meest voorkomende windrichting in Nederland is zuidwest dus idealiter niet op Zuidwest en dus beter op Noordoost met de ingang.
Voor het eerst dit jaar een vogellhuis opgehangen en nu heb ik al pimpelmezen gehad in mijn vogelhuis! Leuk! Maar ik heb ‘m nog niet schoongemaakt want naar mijn idee waren ze nog niet weg. Nu lees ik dat je die in het najaar weer op moet hangen, maar nu vliegen er dus al weer pimpelmezen af en aan in het vogelhuis, volgens een vriendin op zoek naar spinnen en insecten die in het vogelhuisje zitten. Moet ik het vogelhuis alsnog schoonmaken?
Ik zou het nog even zo laten tot ze zijn uitgegeten en zeker nog wel schoonmaken voor de winter begint. Veel vogelplezier!
bedankt voor de informatie!
Ik heb gisteren een mussenflat gekocht met drie compartimenten, tevens geschikt voor kool en pimpelmees, er zit dan geen drie meter afstand tussen, heb ik een kat in de zak gekocht?
Overigens een leuke side, bedankt voor de tips.
Ik wil graag het vogelhuisje op de afbeelding met de poes er in maken. Kunt u mij hiervan een bouwtekening? Ik hoop dat u mij van dienst kunt zijn!
In ieder geval bedankt voor de door u geïnvesteerde moeite en een vriendelijke groet, Robert Nijhuis.
Ik wil graag het vogelhuisje op de afbeelding met de poes er in maken. Kunt u mij hiervan een bouwtekening toesturen? Ik hoop dat u mij van dienst kunt zijn!
In ieder geval bedankt voor de door u geïnvesteerde moeite en een vriendelijke groet, Robert Nijhuis.
Mag je 2 houten nestjes ophangen in één zelfde boom?
Zoals Rembo&Rembo ooit al zeiden: Ja dat mag :-)
Zonder gekheid: zorg er wel voor dat ze voldoende uit elkaar hangen als je wilt dat er meerdere vogelfamilies gaan nesten. Er blijft dan niet veel ruimte over, want veel vogels willen alleen een nestkastje dat 1,5 meter boven de grond hangt. Dan blijft er dus weinig over, tenzij je een hele dikke boom hebt of 2 hele verschillende soorten vogels probeert aan te trekken (een die hoog nest en een die lager nest).
Beste Robert, die hebben we helaas niet voor je. In dit bericht vind je wel links naar andere tekeningen voor vogelhuisjes!
Ik heb voor het eerst een vogelhuisje, gaan we in het najaar ophangen maar moet er nog wat in? Stro of zoiets?
Ons dakje van het vogelhuisje was een beetje opgelicht. De koolmeesjes zitten er niet meer in. De dag ervoor nog wel. Nu zijn er natuurlijk altijd wel katten ergens. Maar er is niets te zien (geen veren van gevecht of iets anders) en vragen ons af of het ook nog mogelijk is dat de vogels uitgevlogen zijn en misschien tegen het dakje aan gekomen zijn en daardoor dit opgetild hebben. voor ons gevoel zou dat natuurlijk veel fijner zijn. dus onze vraag kan dat überhaupt. alvast bedankt.
Nee hoor, de vogels zullen zelf een lekker nestje bouwen en nemen de materialen mee :-)
Dat zou goed kunnen, bij het uitvliegen kan het er best wild aan toe gaan want de vogeltjes verdringen elkaar om als eerste naar buiten te komen. Ik heb het zelf 1x gezien en dat was erg leuk. Hoe lang waren de ouders al aan het voeren? Dan weet je ook of het al tijd was om uit te vliegen, bij koolmezen duurt dat ongeveer 3 weken.
Hallo, een vraagje mag je koolmeesjes ook te koop aanbieden op marktplaats??
Groetjes Trijnie.
Mathieu,
Allereerst me complimenten voor de site en je advies fijn dat je het zo we zeggen in Jip en Janneke taal doet. Heb mijn vraag nog niet gezien ik woon in het centrum van Leeuwarden en zie hier weinig tot geen vogelhuisjes, hoe dit kan geen idee. Wij hebben een wand van 9 m2 op het zzo kan ik hier huisjes ophangen zo ja wat voor , vogelhuisjes ? BVD
in welke windrichting moet het kastje hangen
Mooi vogelhuis, http://www.rietenvogelhuisje.nl/
@Jonas: dat staat ook beschreven in het artikel ;-)
Zorg ervoor dat de volle zon niet de hele dag in het kastje schijnt en dat het niet kan inregenen. Richt de opening daarom niet naar het westen, maar naar het noordoosten of zuidoosten
Beste Mathieu,
Hoe zorgen we ervoor dat de kauwtjes de kleine vogeltjes de ruimte geven om te eten in een vogelhuisje? Ze komen met grote families alle voer opeten voor de kleine vogels de gelegenheid krijgen. Leuke vogels de kauwtjes en ekster, maar zo dominant!
Vriendelijke groet,
Esje.
Beste Mathieu,
De afbeelding van de kat in het vogelhuisje vind ik zo leuk, dat ik hem gebruikt heb als inspiratiebron voor een krijttekening.
Ik hoop dat je daar geen bezwaar tegen hebt? Hij is niet voor commerciele doeleinden, gewoon omdat ik graag teken..
Leuk Martine! Stuur je ons een foto? :-)
Hallo vogelvrienden; ik heb een vraag: mag je een voedersilo met bv. zaden in de buurt of bv. onderaan een nestkast (mezen) hangen of moet er een aantal meters tussen zitten?
Graag een reactie, Mark
Beste Mark, goede vraag! Hier zijn geen exacte regels voor, maar beter hang je hem niet direct aan de nestkast. Dit vergroot de kans dat ongewenste indringers zoals Eksters of andere grote vogels de rust in een nestkast komen verstoren of erger… Ik zou aanraden een aparte voederplek in te richten, twee of meer meter vanaf de nestkast. Succes!
Ik heb bij de Action een (zelfknutsel-) nestkastje gekocht om in de tuin te hangen. Nadat ik het geverfd en wel wilde ophangen, viel me op dat de invliegopening wel érg klein is, diameter van maar 2,5 cm! Op internet heb ik gevonden dat zelfs pimpelmeesjes toch wel een opening van 2,8 cm nodig hebben!
Heeft het wel zin om dit vogelhuisje op te hangen of hangt het er dan alleen maar mooi te wezen en hebben de vogeltjes er helemaal niets aan? Misschien een stomme vraag (ik ben dan ook maar een beginnend “tuinvogelaar”): kan een vogel klem komen te zitten in de invliegopening?
Beste Ilona, zoals je in dit artikel kunt lezen heeft een pimpelmees in ieder geval 2.8cm nodig ja. Het is niet per se gevaarlijk. Een pimpelmees kan zelf perfect beoordelen of het gat groot genoeg is (dat doen ze namelijk ook bij ‘natuurlijke’ nestplekken bijv. in bomen), maar zal er simpelweg niet in gaan. Het valt altijd te proberen, wie weet trek jij er wel een speciale soort dwergmezen mee aan ;-)
Wij hebben elke dag, zodra het begint te schemeren, bezoek van een koolmees die in onze caravan (vogelhuisje ) overnacht. Al een paar weken komen ze met zijn drieën en gaan de 2 anderen weg en gaat de ene het huisje in.. Gister werd hij ” gebracht” door 1 en vandaag was hij alleen… Zou het kunnen dat het een jong van de 2 anderen is ?? Het beestje is wel iets kleiner dan de anderen.. Moet ik voor het broedseizoen de caravan nog schoonmaken??
Weg hebben ook nog een ander vogelhuisje met camera geplaatst , een meter er vanaf.. Maar daar komt niets in, wel is er even in gekeken.. Moeten we deze nu weghalen???
leuke opmerkingen en reacties!!
ik kocht recent 9 uitgeholde berknestkastjes,heb ze vandaag boven-en onderaan ingesmeerd
met kleurloze houtbeschermer.Ik heb een grote tuin van 17OO m en veel bomen,MAAR het is
niet zo makkelijk die berkstukken aan een boom vast te maken
Ik wil geen spijkers gebruiken,momenteel zie ik een snelbinder (van fiets) wel zitten
Iemand nog een ander idee??
Origineel idee om de kast met snelbinders vast te maken! Lijkt me prima werken, zolang ze niet te opvallend gekleurd zijn. Een oude binnenband van een fiets zou ook kunnen werken. Succes Edwine!
Goede info en veel zaken die ik nog niet wist,
Thanks….
Groet,
Hilde