Tuin en Balkon - Tips voor tuinieren in de stad

  • Tuinontwerp
    • 3D ontwerpen met SketchUp
    • Offerte aanvragen
  • Vragen & Advies
  • Shoppen
    • Design
    • Workshops
    • Abonnement op bloemen
  • Moestuin & Recepten
    • Recepten
    • De eetbare tuin
  • Over ons
    • Mathieu & Olaf
    • Adverteren
    • Contact
    • In de pers
    • Nieuwsbrief

Tulpen in de tijd: levende geschiedenis

Olaf Verheij | 18 april 2014

historische tulpen in het Rijksmuseum

historische tulpen in het Rijksmuseum

 

Inmiddels bestaan er duizenden rassen tulpen. Ook hyacinten, narcissen en vele andere bolgewassen zijn steeds meer in cultuur gebracht. Toch vind je bij de meeste tuincentra maar een beperkt aantal rassen in de schappen. De Hortus Bulborum in Limmen is een levend museum van historische en commercieel niet interessante bolgewassen,. Ze hebben een  onwaarschijnlijke hoeveelheden soorten en rassen. Alleen al van de narcissen staan meer dan 1100 varianten.

Ook de allereerste ‘Nederlandse’ tulp, de Duc van Tol is hier te vinden. Het aardige is dat er veel bloemen staan die helemaal niet voldoen aan het stereotype beeld wat we nu hebben van een tulp of narcis. Tulpen met lelie-achtige bloemen, narcissen (vrijwel) zonder de kenmerkende ‘trompet’, verzin het maar. De hortus bulborum heeft ze allemaal, maar met name tulpen, narcissen, hyacinten en frittilaria.

De eerste Nederlandse tulp. Het jaar is 1595

Het aardige van de geschiedenis is dat zoveel wereldveranderende gebeurtenissen op stom toeval gebaseerd zijn. Zo had Gavrillo Princip  in 1914 een “mazzeltje” waardoor hij een tweede kans kreeg om Franz Ferdinand van Oostenrijk te vermoorden. Binnen een paar weken was bijna heel Europa verwikkeld in “de Grote Oorlog”. Waarin België flink te lijden had. Uitgerekend het land waarin Princip’s moordwapen gemaakt was. Allemaal kleine toevalligheden, maar wel met grote gevolgen.

Op beduidend minder dramatische wijze heeft Nederland een sleutelpositie in de bollenteelt weten te verwerven. Het begon me de Vlaamse arts Charles d’Ecluse, die aan het Habsburgse hof werkte, waar later die tragische Franz Ferdinand geboren werd. Via connecties in het Ottomaanse Rijk kreeg hij een aantal tulpenbollen toegespeeld.

Over hoe dat ging, zijn veel verhalen in omloop. Het idee was dat deze arts wilde proberen om uit de tulpen een medicijn te vervaardigen. Dat mislukte, maar dr. d’Ecluse was wel gecharmeerd van de bloemen die uit dat bolletje groeiden. Na een paar sterfgevallen aan het hof zat de tijd in Wenen van deze Charles er op, zoals dat met artsen kan gaan. Hij nam de bollen mee naar huis.

Vanwege zijn protestantse geloof moest hij echter de verhuisdozen weer inpakken en kwam hij in Leiden uit. Daar plantte hij zijn tulpen weer in de botanische tuin (een andere hortus dan in Limmen dus) van zijn nieuwe werkgever, de plaatselijke universiteit. Tot twee keer toe werden, naar verluid, een deel van zijn bollen uit de hotus gejat. Gelukkig had Clusius, zoals hij zich inmiddels noemde, aan risicospreiding gedaan. In de hortus werden de eerste tulpenrassen in cultuur gebracht, als eerste in 1595 de ‘Duc van Tol’.

De rest is geschiedenis: in Nederland ontstond een aanzienlijke bollen-industrie, hele volksstammen vliegen de wereld over om Keukenhof te bezichtigen en Clusius zelf leeft voort in (onder andere) een serie scholen in de bollenstreek.

Bekijk zelf alle bijzondere bollen

IMG_8287

1100 soorten narcissen in Limmen

Nu in het voorjaar in de hortustuin in Limmen veel in bloei staat, kan je zelf een kijkje nemen en bijzondere bollen bestellen. Die worden in het najaar geleverd, zodat ze meteen de grond in kunnen. Via de site zijn alleen samengestelde pakketten  te bestellen. Als je de moeite neemt om zelf naar Limmen gaan, wat sowieso leuk is, kan je ook per soort bestellen. Vraag in het winkeltje naar de catalogus. De enthousiaste vrijwilligers willen je ongetwijfeld adviseren.

hortus bulborum 1

Niet iedere narcis ziet er uit als een narcis

Het leuke is dat je zo echt speciale bollen in je tuin hebt, heel wat anders dan wat de rest van de straat heeft. Dat geeft jouw tuin toch een exclusief tintje, voor heel schappelijke prijzen. Daarnaast draag je bij aan de instandhouding van deze ouderwetse en bijzondere soorten. Tenslotte steun je de hortus zelf, die volledig draaiend gehouden wordt door vrijwilligers uit de omgeving.

Let wel op, vanwege het kleinschalige karakter van de hortus bulborum is de beschikbare hoeveelheid bollen, beperkt.

Toeval

Waarom is deze collectie in juist Limmen ontstaan? Gewoon, omdat de hoofdmeester van het dorpsschooltje voor de aardigheid begon om oude bolgewassen te verzamelen. Toeval.

Balkon, Dakterras, Tuin bloembollen, bloemen, tips, tulpen

Olaf Verheij

Olaf Verheij woont en tuiniert in Santpoort Zuid. Zijn ambitie is om een tuin te maken waarin mens en dier genieten, zonder dat het alle vrije tijd op slokt. Belangrijke begrippen in Olafs tuin zijn variatie, experimenten en ruimte voor rommel. Naast een biertje, rosé en de barbecue.

Reactie annuleren

Onderwerpen

Balkon Bijen Dakterras De eetbare tuin Geveltuin Guerrilla gardening Kamerplanten Kerst Mobiele tuinen Raamtuin Recepten Snoeien Stadslandbouw Tuin Tuinboeken Tuinontwerp Tuinvraag Verticale tuin Workshops en cursussen
  • Cookies
  • Disclaimer
  • In de Pers
  • Over ons
  • Adverteren
  • Contact

Copyright © 2023 · Tuin en Balkon; Alle rechten voorbehouden

We gebruiken cookies om je ervaring te verbeteren OK, prima, ik snap het

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Altijd ingeschakeld
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
OPSLAAN & ACCEPTEREN