Olaf kocht een tijdje terug een ander huis met een mooie, grote tuin. Helemaal blij, en de tuin had potentieel, maar er moest wel flink wat werk worden verzet om het ECHT te maken zoals hij in gedachten had.
Een leuk project om de tuin opnieuw in te richten dus voor jarenlang plezier. Na een klein jaar genieten van zijn nieuwe tuin zette Olaf zijn 10 tips op een rij en de lessen die hij heeft geleerd.
Tip 1: Neem de tijd
Afhankelijk van hoe verregaand je je tuin gaat herinrichten, maak je keuzes voor de komende jaren, misschien wel zo lang als je hier woont. Dat maakt het de moeite waard om er rustig en lang over na te denken. Als een pad of terras eenmaal ergens ligt, verplaats je het niet zomaar. Gebruik je tijd door inspiratie op te doen, bijvoorbeeld in een park zoals de tuinen van Appeltern. Maar gewoon spieken bij vrienden en familie of op internet is natuurlijk ook prima. Maak wat verschillende schetsen op papier, of knutsel 3D-modelletjes van karton. Heb je echt een beeld van wat je wilt, dan kan het helpen om je ideeën uit te zetten in de tuin. Dus met een paar stenen de plaats en omvang van je terras aangeven, een stok of een schep in de grond waar een boom of struik komt, etc.
Tip 2: Plaats groen bij je huis
Heel klassiek is om een terras tegen je huis aan te leggen. Dat betekent vanzelf ook dat je vanuit je huis in de eerste plaats naar steen (je terras) kijkt, in plaats van naar je ‘echte’ tuin. Ik heb er voor gekozen om een border direct voor een raam te leggen, tegen het huis aan. Hier groeien vooral planten die het voor- en najaar kleur geven. Dan kan je ook als het nog niet echt lekker weer is van je tuin genieten.
Tip 3: Zit IN je tuin en niet naast je tuin
Eigenlijk is deze hetzelfde als de vorige tip, maar hij is zo belangrijk dat ik hem herhaal. Zorg dat je terras echt IN je tuin ligt. Als je dan eens buiten zit, word je echt omringd door het groen. Het voelt echt zo anders dan wanneer je met je rug tegen de gevel aan zit.
Tip 4: Wees niet bang voor de hoogte
Veel mensen lijken een plantje van 80 centimeter hoogte al best groot te vinden. Het beeld van je tuin wordt veel gevarieerder als je zorgt dat er ook (flinke) hoogte in je tuin zit, ook tot boven je hoofd. Dan kijk je dus ook tegen het groen aan, in plaats van er altijd op neer. Bijkomend voordeel is dat je niet in één keer alles kan overzien, maar dat je tuin vanuit verschillende standpunten er ook echt anders uit ziet. Het geeft ook meer gevoel van diepte als je langs iets hoogs kijkt, waardoor je tuin dus groter lijkt.
Je kan hoogte creëren met een boom of een struik, maar een pergola of zoiets, met klimmende planten, kan ook prima werken.
Tip 5: Denk vooruit en over het verloop van de seizoenen
Een tuin leeft, groeit en bloeit. En zakt op termijn ook weer in. Het is altijd handig om daar bij stil te staan. In de loop van het seizoen verandert het beeld van je tuin natuurlijk. Maar zeker struiken en bomen worden ook serieus groter. Als je niet oplet kan je daar enorm door verrast worden. Als je wel oplet, kan je er rekening mee houden. Zelf heb ik bijvoorbeeld vrij lang gezocht naar een magnolia die niet te hoog en niet te breed wordt. Het is overigens de Magnolia stellata ‘King Rose’ geworden.
Ik vind het leuk dat altijd wel iets te zien is in de tuin. Bijna altijd staat dus wel wat te bloeien. In de winter heb ik planten met een duidelijk profiel, zoals lampenpoetsersgras en kaardenbollen, de boel overeind houden. Je kan er ook voor gaan om in een bepaalde tijd een heel duidelijke piek in de tuin te hebben, terwijl de rest van het jaar veel minder te zien is.
Door te variëren met groenblijvende en bladverliezende planten kan je ook zorgen dat ook in de winter je tuin er nog aantrekkelijk uitziet.
Tip 6: Balanceer variatie met eenheid
In mijn vorige tuin had ik nogal last van het ‘snoepwinkel-effect’. Alle planten die ik mooi of interessant vond, kregen een plekje in de tuin. Dat was leuk, maar soms ook gewoon een bij elkaar geraapt zooitje. In mijn nieuwe tuin ben ik er voor gegaan om (groepen van) dezelfde planten op verschillende plekken terug te laten komen. Dat maakt het vanzelf wat meer tot één geheel. Helemaal consequent kan je het natuurlijk niet doorvoeren, omdat je te maken hebt met verschillende standplaatsen. Te veel herhaling wordt saai, dus je moet binnen het patroon ook weer zorgen voor variatie.
Tip 7: Zorg voor water in de tuin
Water zorgt voor (meer) leven in je tuin. Vogels komen drinken en baden, allerlei insecten zoeken het water op, en je kan compleet andere planten neerzetten. Visueel kan een vijver, zeker een wat grotere, veel doen in je tuin. Het wateroppervlak spiegelt, wat een extra dimensie geeft. Kortom: echt een aanwinst voor de tuin.
Daar staat tegenover dat het aanleggen en onderhouden van een vijver best aan vak apart is. Alleen al zorgen dat de vijver waterpas ligt en zo stevig is dat hij niet lek raakt, kan een uitdaging zijn. Ook is de keuze vrij definitief. En ‘even’ je vijver verplaatsen is een bovengemiddelde klus. Ook aanpassen van de vorm of omvang is zo goed als uitgesloten.
Ook onderhoud kan ‘een ding’ zijn. Algen zijn bijna onvermijdelijk, er valt blad (en andere troep), om een paar van de problemen te noemen. Zeker bij een wat grotere vijver, kan het nodig zijn dat je zelf te water gaat om aanpassingen aan je beplanting te doen.
Een kleine(re) vijver is overzichtelijker, maar zorgt weer voor andere problemen. Het water is zowel biochemisch als thermisch minder stabiel, waar ongunstig is voor planten en dieren in je vijver. Doordat het water sneller opwarmt, verdampt het ook sneller en moet je dus met grotere regelmaat bijvullen.
Kortom, het is de moeite waard om je in de vijverwereld te verdiepen voor je beslist of je een vijver wilt aanleggen. Wil je geen vijver, dan kunnen vogelbadjes ook voor een hoop plezier zorgen.
Tip 8: Maak je tuin aantrekkelijk voor vogels en dieren
Dieren kunnen voor veel dynamiek in de tuin zorgen. Vogels, vlinders en (andere) insecten zorgen letterlijk voor beweging en kunnen je (meer) verrassen dan de planten. Via de keuzes die je maakt in de beplanting, kan je veel dieren naar je tuin lokken. Planten zoals ijzerhard en duizendknoop lokken massa’s bijen en vlinders. In het algemeen kan je redeneren dat dieren (net als mensen) altijd op zoek zijn naar voedsel, veiligheid en een plaats om zich voort te planten. Hoe meer mogelijkheden je daarvoor biedt, hoe aantrekkelijker je tuin is.
Naast dat het gewoon leuk is om dieren in je tuin te zien, kunnen ze je leven ook makkelijker maken. Denk aan vogels die bladluizen of slakken eten, wormen en pissebedden die helpen om afval om te zetten in voedingsstoffen etc.
Zijn er bepaalde dieren die je wilt uitnodigen, dan kan je op internet genoeg vinden over hoe je het hen naar de zin kan maken. Ook kan je via internet, bijvoorbeeld via waarneming.nl, vrij makkelijk inzicht krijgen in de soorten die in de omgeving voorkomen en waarvan je dus een goede kans hebt om ze naar je tuin te lokken.
Tip 9: Vorm volgt functie
Het is prettig als je je op een natuurlijke manier door de tuin kan bewegen. Slingerende paadjes kunnen heel romantisch ogen, maar veel mensen hebben dan nog de neiging om gewoon de kortste weg naar de schuur te nemen. En dus de bochten af te steken en daar op je beplanting te gaan staan. Dat wil niet zeggen dat al je paden recht moeten worden, maar het moet wel logisch zijn wanneer je een bocht neemt. Bijvoorbeeld om een struik of boom. Voor veelgebruikte routes, zoals hoe je altijd weggaat en thuiskomt, zou ik wel zo veel mogelijk de kortste route aanleggen. Het is gewoon irritant als je altijd met een omweg je fiets moet pakken oid.
Op een vergelijkbare manier kan je nadenken over waar je wilt zitten. Zit je graag in de zon, of in de schaduw? Op welk moment van de dag wil je buiten zitten? Door de relatieve beweging van de zon kan je precies voorspellen waar je zon en schaduw zal hebben. Dit is overigens ook relevant voor je beplanting.
Vanzelfsprekend geldt deze tip extra sterk voor praktische zaken, zoals bijvoorbeeld waar je water of electra aanlegt.
Tip 10: Zoek op internet naar goeie deals: Marktplaats!
Zeker als je je hele tuin herinricht, kan je een flinke bak geld kwijtraken. Dat kan je -een beetje- beperken door rond te neuzen. Internet is hierbij je vriend. Vooral via marktplaats kwam ik een paar goede deals tegen. Soms kan je planten gratis of bijna gratis ophalen. Laatst zag ik een hele, volgroeide taxushaag gratis aangeboden. Daar betaal je bij een kweker tientallen of honderden euro’s voor. Je moet zelf aan de bak met uitgraven en vervoer, maar toch. Ook kwekers, zowel professioneel als hobbyisten, bieden steeds meer aan via marktplaats. Ik heb zelf, met goede resultaten, veel besteld bij ‘De Ruunderdiek’.
